พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาษา ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ภาษาไทย

ข้อความปฏิเสธความรับผิดชอบ : ผู้สนับสนุนทั้งหลายของดีโมพีเดียไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับความหมายของศัพท์ต่างๆ ที่อยู่ในพจนานุกรมฉบับปรังปรุงนี้ พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาพ ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ยังอยู่่ระหว่างการดำเนินงาน หากต้องการเสนอข้อคิดเห็นใดๆ กรุณาใช้พื้นที่อภิปราย

601

การศึกษาทางประชากรศาสตร์เรื่อง ภาวะเจริญพันธุ์¹เกี่ยวข้องกับปรากฏการณ์ที่เชื่อมกับ การมีบุตร²หรือ การสืบทอดพันธุ์²ของมนุษย์ คำว่า ภาวะการเกิด¹บางครั้งใช้แทนคำว่าภาวะเจริญพันธุ์ ศัพท์ทั้งสองคำนี้หมายถึงความถี่ของการเกิดขึ้นของ การเกิด³ หรือกล่าให้เจาะจงลงไปคือ การเกิดมีชีพ⁴ — ภายในประชากรหรือประชากรกลุ่มย่อย การเกิดเป็นกระบวนการของการคลอดบุตร การเกิดมีชีพหรือการเกิดของ เด็กเกิดมีชีพ⁵แตกต่างจากการตายตัวอ่อนระยะหลัง (cf. 411-5) โดยหลักฐานของการมีชีวิตอย่างเช่นการหายใจ การเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อ หรือการเต้นของหัวใจของเด็กหลังจากการคลอดหรือการขับออก ศัพท์คำว่า ภาวะเจริญพันธุ์ที่มีประสิทธิภาพ⁶ ซึ่งครั้งหนึ่งเคยใช้เพื่อชี้ว่าการตายตัวอ่อนระยะหลังไม่ได้ถูกนับรวมไว้ในจำนวนรวมของการเกิด หมายถึงการเกิดซึ่งไม่รวมการตายของทารกหรือเด็กเข้าไว้ด้วย คำว่าภาวะเจริญพันธุ์อย่างหยาบ ^6*ควรหมายถึงการเกิดทั้งหมดที่รวม "ตายคลอด" หรือการตายตัวอ่อน คำว่า ภาวะเจริญพันธุ์ที่แตกต่าง⁸แสดงดึงความแตกต่างของภาวะเจริญพันธุ์ระหว่างกลุ่มย่อยๆ ของประชากร

• 2. บ่อยครั้งที่การสืบทอดพันธุ์หมายถึงความสมดุลย์ของการเกิดและการตาย (เช่นใน § 711) มากกว่าที่จะเป็นกระบวนการของการมีบุตรหรือการให้กำเนิด
• 3. คำว่าการเกิดปัจจุบันใช้กันโดยทั่วไปว่าหมายถึงการเกิดมีชีพ

602

การปฏิสนธิ¹เป็นผลจาก การผสมพันธุ์²ของ ไข่³โดย สเปิร์ม⁴ หรือ เซลล์สเปิร์ม⁴ และขีดเส้นเริ่มต้นของ การตั้งครรภ์⁵ หรือ การครองครรภ์⁵สำหรับผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ได้ ในช่วงเวลาของพัฒนาการ ผลิตผลของการปฏิสนธิ⁶จะเรียกว่า ตัวอ่อน⁷ แล้วต่อมาเรียก ตัวอ่อนระยะหลัง⁷ — ซึ่งบางครั้งเขียนว่า fetus⁷ ขณะเวลาที่ตัวอ่อนกลายเป็นตัวอ่อนระยะหลังไม่มีการกำหนดไว้แน่นอนว่าเมื่อไร นักวิทยาศาสตร์บางคนให้ค่าไว้ที่เมื่อสิ้นสุด 12 สัปดาห์ หรือ 3 เดือนของชีวิตในมดลูก แม้ว่าขั้นตอนพัฒนาการต่อมาหลังจากสัปดาห์ที่ 8 ก็มักเรียกว่าตัวอ่อนระยะหลังหลังอยู่บ่อยๆ การฝังตัวของไข่⁸หมายถึงการฝังตัวของไข่ในผนังของ มดลูก⁹ หรือ ครรภ์⁹ซึ่งเป็นกระบวนการที่เกิดขึ้น 2-3 วันหลังจากการผสมพันธุ์

• 2. Fertilization, n. - fertilize, v.
  Artificial fertilization: fertilization obtained by artificial insemination, i.e. by a process other than coitus (627-2).
• 3. ไข่ที่ถูกผสมแล้วเรียกว่าไซโกต
• 5. นักวิทยาศาสตร์บางคนพิจารณาว่าการตั้งครรภ์เริ่มขึ้นเมื่อเวลาของการฝังตัว (602-8)ของไข่

{{Note|7| Embryology: ศาสตร์ที่เกี่ยวกับพัฒนาการของตัวอ่อน

603

กล่าวได้ว่าตัวอ่อน ไม่มีชีวิต²ในช่วงแรกๆ ของการตั้งครรภ์และจะ มีชีวิต¹หลังจากนั้น การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นเมื่อตัวอ่อนเริ่มมีความสามารถที่จะอยู่ได้โดยอิสระนอกครรภ์มารดา ซึ่งจะเกิดขึ้นเมื่อ ระยะเวลาการครองครรภ์³ หรือ ช่วงเวลาของการตั้งครรภ์³เกินกว่า 28 สัปดาห์ ถ้าการตั้งครรภ์ยาวนานกว่านี้ การขับตัวอ่อนออก (มีชีพหรือตาย) เกิดขึ้นในช่วงของ การคลอดบุตร⁴ การขับตัวอ่อนออกก่อนโดยสัมพันธ์กับการตายตัวอ่อนระยะแรกเรียกว่า การแท้ง⁵ (cf. § 604) ระยะเวลาประมาณ 6 สัปดาห์หลังจากการคลอด (ในช่วงที่มดลูกปรกติกลับคืนสู่ขนาดเดิมและเป็นช่วงที่ความน่าจะเป็นของการปฏิสนธิต่ำ) เรียกว่า ช่วงหลังคลอด⁶

• 2. ช่วงเวลาขั้นต่ำที่กำหนดการมีชีวิตอยู่นั้นแตกต่างกันระหว่าง 20 และ 28 สัปดาห์ ในแต่ละประเทศ แต่องค์การอนามัยโลกได้แนะนำให้ใช้ 28 สัปดาห์เป็นมาตรฐาน โดยทั่วไป ช่วงเวลาของการตั้งครรภ์คำนวณจากวันแรกของประจำเดือนครั้งสุดท้าย ช่วงเวลานี้ประกอบขึ้นเป็นช่วงเวลาของการตั้งครรภ์ที่ตกลง ซึ่งตรงข้ามกับช่วงเวลาของการตั้งครรภ์ที่แท้จริงที่คำนวณจากระยะเวลาปฏิสนธิ
• 4. กระบวนการจริงของการขับของตัวอ่อนระยะหลังเรียกว่าการคลอด หรือการให้กำเนิด ซึ่งเป็นการสิ้นสุดของlabor. In addition to those, confinement includes expulsion or removal of the placenta or afterbirth.
• 5. ในภาษาพูดประจำวัน คำว่าการแท้งใช้ในความหมายของการทำแท้ง (604-2) อยู่บ่อยๆ ซึ่งตรงข้ามกับการแท้งเอง (604-1)

604

การแท้งจากการตายภายในมดลูกโดยไม่มีการกระทำให้เกิดขึ้น ซึ่งอาจเกิดขึ้นเมื่อก่อนการขับออกมาก เรียกว่า การแท้งเอง¹หรือ การแท้งโดยธรรมชาติ¹ ตรงข้ามกับ การแท้งโดยตั้งใจ² หรือ การทำแท้ง² การแท้งเพื่อการบำบัดรักษา³เป็นการทำแท้งด้วยเหตุผลทางการแทพย์ กฎหมายของบางประเทศอนุญาตให้ทำแท้งเพื่อเหตุผลด้านสุขภาพหรือเหตุผลอื่น เรียกว่าเป็น การทำแท้งที่ถูกกฎหมาย⁴ การทำแท้งซึ่งขัดต่อกฎหมายเรียกว่า การทำแท้งที่ผิดกฎหมาย⁵ หรือ การทำแท้งที่เป็นอาชญากรรม⁵ ในด้านเทคนิคการทำแท้งที่ใช้ มี การทำแท้งโดยการขูดมดลูก⁶ การทำแท้งโดยการดูดสุญญากาศ⁷ การทำแท้งโดยการถ่างและขจัดออก⁷ การผ่ามดลูก⁸ (เกี่ยวข้องกับการผ่าตัดเข้าไปในมูดลูก) และ การทำแท้งโดยวิธีการใช้ยาขับ⁹

• 6. เรียกอีกอย่างว่าเป็นการทำแท้งโดยการถ่างและขูดมดลูก (เขียนย่อๆ เป็น D&C)
• 7. เรียกอีกอย่างว่าเป็นการทำแท้งโดยการดูด เมื่อขั้นตอนนี้ทำขึ้นโดยเร็วหลังจากเชื่อว่ามีการปฏิสนธิจะเรียกว่าการปรับประจำเดือน
• 9. ขั้นตอนเช่นนี้เกี่ยวพันกับการแลกเปลี่ยนน้ำคร่ำ เช่นตัวอย่างของการทำแท้งโดยการฉีดน้ำเกลือ หรือการใช้ยาโพรสตาแกลนดินส์

605

การคลอดครบกำหนด¹เกิดขึ้นเมื่อการตั้งครรภ์เป็นเวลาอย่างน้อย 37 สัปดาห์ วัดโดยระยะเวลาของการตั้งครรภ์ตามปรกติธรรมดา (603-3*). A pregnancy ending before the normal period is termed a premature delivery² or premature confinement² or premature birth² and the product of this delivery is called a premature baby⁴. Births which are not premature are called births at term³ or full-term births³. The word prematurity⁵ is used to refer to phenomena connected with premature delivery. A classification of births by stage of development that does not depend upon an estimate of the period of gestation is used in many countries. In this classification a live-born infant with a birth weight⁶ of 2,500 grams (5 1/2 lbs.) or less is said to be immature⁸. Immaturity⁷ is often combined with debility⁹, an abnormal state of weakness.

606

At most confinements there is a single birth¹ or single delivery¹ but at some there are plural births², multiple births² or multiple deliveries². Two children born during the same confinement are called twins³ and we may distinguish between monozygotic twins⁴, uniovular twins⁴ or identical twins⁴ on the one hand, and dizygotic twins⁵ or biovular twins⁵ on the other. Monozygotic multiple births occur when one ovum splits after fertilization; the resulting children must always be of the same sex. Dizygotic multiple births are .due to the simultaneous fertilization of two or more ova and the resulting children may be of different sexes.

• 2. In British official terminology the term maternity is used to denote a confinement resulting in the birth of one or more children; the number of births per maternity may be computed.
• 3. Where a multiple birth results in three children, these are-called triplets, four are quadruplets, and five quintuplets. The terms "twins", "triplets", etc. are generally used in accordance with the total number of deliveries during a confinement; occasionally, however, multiple births are classified only in accordance with the number of children born alive.