พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาษา ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ภาษาไทย

ข้อความปฏิเสธความรับผิดชอบ : ผู้สนับสนุนทั้งหลายของดีโมพีเดียไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับความหมายของศัพท์ต่างๆ ที่อยู่ในพจนานุกรมฉบับปรังปรุงนี้ พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาพ ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ยังอยู่่ระหว่างการดำเนินงาน หากต้องการเสนอข้อคิดเห็นใดๆ กรุณาใช้พื้นที่อภิปราย

330

ผู้อยู่อาศัยของชาติหรือรัฐหนึ่งอาจเป็น ข้าแผ่นดิน¹ ราษฎร¹ หรือ พลเมือง¹ของรัฐนั้นซึ่งเป็นผู้มีสิทธิทางการเมือง หรืออาจเป็น คนต่างด้าว² หรือ ชาวต่างประเทศ² ผู้เป็นราษฎรของรัฐอื่น หรือไม่เป็นราษฎรของรัฐใดเลยที่เรียกว่า คนไร้รัฐ³ ศัพท์คำว่า"ข้าแผ่นดิน" เคยมีความหมายเหมือนผู้อยู่อาศัยเป็นข้าทาสแต่ปัจจุบันความหมายนี้ได้ค่อยสลายลงไปแล้ว และมักจะใช้ในความหมายเดียวกันกับราษฎร แม้ว่าบางครั้งจะมีความพยายามที่จะทำให้เห็นภาพแตกต่างกันระหว่างคำว่าข้าแผ่นดินกับราษฎร ราษฎรของรัฐหนึ่งโดยทั่วไปจะมี สัญชาติ⁴ของรัฐนั้น ทุกวันนี้คำว่าสัญชาติจะใช้ในความหมายเดียวกันกับการมี ฐานะพลเมือง⁴ แต่ใน รัฐที่มีคนหลายเชื้อชาติ⁶อาจแยกความแตกต่างระหว่าง สัญชาติทางการเมือง⁴ กับ สัญชาติทางเชื้อชาติ⁵

331

คนต่างด้าวอาจขอสัญชาติของประเทศที่เข้าไปอาศัยอยู่โดย การโอนสัญชาติ¹ และกลายเป็น ราษฎรโอนสัญชาติ²ของ บุคคลแปลงสัญชาติ² ในบางประเทศ ใบโอนสัญชาติ³อาจถูก เพิกถอน⁴ได้ และจะทำให้บุคคลที่แปลงสัญชาติแล้วต้อง สูญเสียสัญชาติ⁵ของตนไป บางกรณีบุคคลอาจมีมากกว่าหนึ่งสัญชาติซึ่งพูดได้ว่าเขาเป็นคนมี สองสัญชาติ⁶ บางครั้งมีการแยกความแตกต่างระหว่าง คนต่างด้าวที่อยู่ประจำ⁷ ผู้อาศัยอยู่ประจำในประเทศที่ไม่ใช่ประเทศของตน กับ ผู้พำนักชั่วคราวต่างด้าว⁸หรือ คนต่างด้าวที่อยู่ชั่วคราว⁸ ผู้ที่อยู่ที่นั่นสำหรับช่วงเวลาสั้นๆ

332

บุคคลที่เกิดในเขตแดนซึ่งเขายังอาศัยอยู่เรียกว่า คนพื้นเมือง¹ของเขตแดนนั้น ถ้าบรรพบุรุษของเขาเป็นผู้อยู่อาศัยดั้งเดิมของเขตแดนนั้นจะเรียกว่า autochthonous² ชนพื้นเมือง² หรือผู้อยู่อาศัย ชนเผ่าพื้นเมือง² คำหลังสุดนั้นมักสงวนไว้สำหรับผู้คนที่เป็นชนเผ่า สถิติมักแยกระหว่าง คนที่เกิดในประเทศ³ กับ คนที่เกิดต่างประเทศ⁴

333

ศัพท์คำว่า เผ่าพันธุ์¹โดยทั่วไปมักใช้เพื่อหมายถึงกลุ่มของบุคคลที่มีลักษณะทางกายภาพเหมือนกันซึ่งเป็นลักษณะที่ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ ในการทำสำมะโนของบางประเทศ บางครั้งใช้คำนี้ให้มีความหายอย่างหลวมๆ บางครั้งใช้สำหรับกลุ่มคนที่ผูกพันด้วยกันโดยวัฒนธรรมที่เหมือนกัน หรือมีถิ่นเกิดแห่งเดียวกัน หรือกระทั่งหมายถึงผู้คนที่อาศัยอยู่ในเขตแดนแห่งเดียวกัน ศัพท์อีกคำหนึ่งซึ่งบางครั้งมีการนำมาใช้กันคือ กลุ่มชาติพันธุ์² และก็อีกเช่นกันที่คำนี้มีความหมาไม่เป็นเอกภาพ โดยทั่วไปกลุ่มชาติพันธุ์จะหมายถึงกลุ่มของผู้คนที่มีวัฒนธรรม ภาษา และประเพณีทางศาสนาเหมือนกัน กลุ่มชาติพันธุ์หนึ่งอาจเป็นกลุ่มเผ่าพันธุ์หนึ่ง ผู้คน³ (cf. 305-2) โดยทั่วไปหมายถึงกลุ่มรวมของบุคคลซึ่งเชื่อมโยงกันโดยมีอดีตหรือวัฒนธรรมที่เหมือนกัน บุคคลที่อาศัยอยู่ในเขตแดนหนึ่งซึ่งแตกต่างจากคนส่วนใหญ่ของประชากรอย่างเห็นได้ชัดเรียก ชนกลุ่มน้อย⁴ ตัวอย่างเช่น ชนกลุ่มน้อยทางชาติพันธุ์⁴ ชนกลุ่มน้อยแห่งชาติ⁴ ชนกลุ่มน้อยทางภาษา⁴ หรือ ชนกลุ่มน้อยทางศาสนา⁴

• 1. Racism, n.: theory that certain races are inherently superior to others; racist, adj.
• 2. Tribe, and tribal group, still used in certain contexts, tend to be replaced by "ethnic group".

334

Individuals are sometimes distinguished by their color¹, which is used loosely to refer to the apparent pigmentation of the skin. In some countries a distinction is drawn between white persons² and colored persons³ sometimes called non-whites³. Mating between persons of different colors is sometimes referred to as miscegenation⁴. A person who is the issue of such a union is said to be of mixed blood⁵ or mixed parentage⁵.

• 4. Crossing is sometimes used in that sense. It also refers to the change in racial self-identification of an individual between one date and another.
• 5. The issue of a white and a negro is called mulatto. In Spanish America the issue of a person of European extraction and an American Indian is called a mestizo. The issue of a person of European extraction and an Asian is sometimes referred to as an eurasian.