พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาษา ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ภาษาไทย

ข้อความปฏิเสธความรับผิดชอบ : ผู้สนับสนุนทั้งหลายของดีโมพีเดียไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับความหมายของศัพท์ต่างๆ ที่อยู่ในพจนานุกรมฉบับปรังปรุงนี้ พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาพ ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ยังอยู่่ระหว่างการดำเนินงาน หากต้องการเสนอข้อคิดเห็นใดๆ กรุณาใช้พื้นที่อภิปราย

320

โครงสร้างเพศ¹หรือ การกระจายตามเพศ¹ของประชากรวัดได้ด้วยอัตราส่วนของจำนวนประชากร เพศ²หนึ่งต่อจำนวนรวมของประชากร หรือที่นิยมกันมากกว่าคือต่อจำนวนประชากรอีกเพศหนึ่ง มาตรวัดที่ใช้กันอยูปรกติเพศชายใช้เป็นตัวตั้งและเราพูดถึง ภาวะเพศชาย³ของประชากร สัดส่วนภาวะเพศชาย⁴คือสัดส่วนของประชากรชายในประชากรทั้งหมด อัตราส่วนเพศ⁵เป็นอัตราสวนของจำนวนประชากรชายต่อจำนวนประชากรหยิง ปรกติจะแสดงเป็นค่าดัชนี (132-7) ได้แก่จำนวนประชากรชายต่อประชากรหญิง100คน

• 3. ในบางโอกาส ตัวตั้งของอัตราส่วนนี้เกี่ยวพันถึงประชากรหญิง และวัดเป็นภาวะเพศหญิงของประชากร

321

คำว่า ประชากรชาย¹ และ ประชากรหญิง²จะนิยมใช้กันในวิชาประชากรศาสตร์แทนคำว่า ผู้ชาย¹ และ ผู้หญิง² เพื่ออ้างถึงบุคคลในแต่ละเพศในทุกๆ อายุ รวมทั้งเด็ก (323-3) ในทำนองเดียวกัน ศัพท์คำว่า ประชากรเด็กชาย³และ ประชากรเด็กหญิง⁴ใช้แทนคำว่า เด็กชาย³และ เด็กหญิง⁴

322

อายุ¹เป็นลักษณะพื้นฐานของโครงสร้างประชากร โดยทั่วไปจะแสดงเป็นปี หรือปีและเดือน ในกรณีของเด็กเล็กๆ อายุอาจทำให้เป็นเดือนและวัน หรือให้เป็นปีและส่วนทศนิยมของปี ปรกติดนักประชากรศาสตร์จะปัดเศษให้เป็นจำนวน ปีเต็ม²ที่มีชีวิตอยู่ ซึ่งเรียกว่า อายุเมื่อวันเกิดครั้งสุดท้าย³ บางครั้ง สถิติทางประชากรอ้างถึง อายุครบในช่วงปีนั้น⁴ เมื่อเศษของจำนวนปีเต็มที่มีชีวิตอยู่ที่ผ่านมาถูกนับเป็นทั้งปีอย่างที่ประยุกต์ในทางการบัญชี เท่่ากับเราพูดถึง อายุเมื่อวันเกิดครั้งหน้า⁵ อายุที่บอก⁶ หรือ อายุที่รายงาน⁶ในสำมะโนหรือการจดทะเบียนมักจะขึ้นเป็นเป็นเลขกลมตัวต่อไปโดยเฉพาะใกล้วันเกิดครั้งหน้า ศัพท์คำว่า อายุแน่นอน⁷ใช้โดยเฉพาะในการคำนวณตารางชีพ เพื่อแสดงเวลาที่บุคคลหนึ่งมีอายุครบวันเกิดของเขา คำถามอายุในสำมะโนจะเป็นวันเดือนปีเกิด หรืออายุเมื่อวันเกิดครั้งสุดท้าย หรือถามเพียงแต่อายุเท่าไรโดยไม่ต้องการความแม่นยำมากนัก เมื่อครั้งที่คนรู้เกี่ยวกับอายุยังไม่แพร่หลาย ปฏิทินทางประวัติศาสตร์⁸อาจใช้เพื่อประมาณอายุ นั่นคือการใช้รายการเหตุการณ์ที่รู้วันเวลาที่เหตุการเกิดขึ้นในช่วงชีวิตของผู้ตอบ

• 2. ดังนั้น กลุ่มอายุ (325-2)โดยปรกติแสดงเป็นปีเต็ม และกลุ่มอายุ 6-13 ปีรวมบุคคลซึ่งอายุของเขาประกอบขึ้นระหว่าง 6 และ 14 ปี

323

ในวิชาประชากรศาสตร์ ศัพท์บางคำนำมาจากภาษาพูดในชีวิตประจำวันเพื่อแสดง ขั้นตอนของชีวิต¹ หรือระยะเวลาเป็นปีโดยประมาณ ในช่วงเริ่มต้นของชีวิตอยู่ในขั้นตอนของ วัยเด็ก² โดยทั่วไป เด็ก³คือบุคคลทั่วไปที่ยังไม่ถึงวัยที่สืบพันธุ์ได้ (620-2) ในช่วงวันแรกๆ ของชีวิต เด็กจะเรียกว่า เด็กเกิดใหม่⁴ เด็กวัยกินนม ^5*คือเด็กที่ยังไม่หย่านมจากแม่ของเขา ศัพท์คำว่า ทารก⁶ใช้เพื่อหมายถึงเด็กที่มีชีวิตอยู่ยังไม่ครบวันเกิดแรก แม้ว่าในภาษาพูดอาจใช้คำว่าทารกในความหมายที่เด็กมีอายุเกินกว่าขวบปีเล็กน้อย เด็กๆ ที่อายุยังไม่ถึงวัยเรียนภาคบังคับเรียกว่า เด็กก่อนวัยเรียน⁷ เด็กวัยเรียน⁸คือเด็กที่อยู่ในวัยต้องไปโรงเรียน

324

เด็กตามมาด้วย วัยรุ่น¹หรือ เยาวชน¹ ซึ่งเริ่มต้นวัยที่สืบพันธุ์ได้ (620-2) ศัพท์คำว่า วัยรุ่น²หรือ คนหนุ่มสาว³ใช้สำหรับผู้ชายและผู้หญิงอายุระหว่างวัยเด็กกับ วัยผู้ใหญ่⁴ คนที่อายุ่ถึง ความเป็นผู้ใหญ่⁴เรียกว่า ผู้ใหญ่⁵ วัยชรา⁶มักใช้เพื่อนิยามช่วงเวลาของชีวิตซึ่งบุคคลส่วนมากเกษียณจากการทำงานแล้ว บุคคลที่มีอายุมากกว่าเกณฑ์อายุนั้นเรียกว่า คนแก่⁸ ผู้มีอายุมาก⁸หรือ ผู้สูงอายุ⁸

• 3. The term youth is also employed collectively. When used in the singular, it more frequently refers to a male. In the United States of America, teenager refers to persons in their teens, i.e., between 13 and 19 years.

325

การกระจายอายุของประชากรทำได้โดยใช้ อายุรายปี¹ หรือโดย กลุ่มอายุ²ซึ่งอาจเป็น กลุ่มอายุ 5 ปี³ ซึ่งเรียกว่าเป็ฯ กลุ่มอายุช่วง 5 ปี³ หรือกระจายเป็น กลุ่มอายุกว้างๆ⁴ อย่างเช่น 0-19 ปี 20-59 ปี 60 ปีขึ้นไป บางครั้ง การกระจายอายุ⁶ของประชากร หรือ โครงสร้างอายุ⁶แสดงไว้โดยการจำแนกประชากรออกตาม ปีเกิด⁵ การกระจายอายุของประชากรแสดงเป็นรูปกราฟโดย พีระมิดประชากร⁷ซึ่งhistogram (155-8) showing the population by age and sex and so named because of its pyramidal shape.

326

The mean age¹ of a population is the average age of all its members, the median age² is the age which divides the population into two numerically equal groups. When the proportion of old people in a population increases, we speak of the aging³ of the population. An increase in the proportion of young people involves a rejuvenation⁴ of the population. An old population⁵ has a high proportion of old people, a young population⁶ has a high proportion of young people or children. The term aging used above should not be confused with the technique used in population projection, which consists of aging⁷ a population by applying survival probabilities (431-6) by age to determine the number of survivors at a later date.

• 3. Also written ageing.
• 4. The word younging is used by American demographers.

327

Aging (326-3) of a population must also be distinguished from individual aging¹ or senescence¹, and from an increase in the duration of human life or increased longevity² which is the result of improved standards of living and of medical progress. An individual’s physiological age³ will depend on the state of his tissues and organs. In the case of children we speak of mental age⁴, which is defined as the age at which the attainments of the individual child as measured by certain tests can be performed by the average child. In studies of mental and physiological age, a distinction is made between these ages and chronological age measured by the time elapsed since the individual’s date of birth⁵. The ratio of mental to chronological age is called the intelligence quotient⁶ (often abbreviated to I.Q.).

• 1. Senescence, n. - senescent, adj.