The Demopædia Encyclopedia on Population is under heavy modernization and maintenance. Outputs could look bizarre, sorry for the temporary inconvenience
พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาษา ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ภาษาไทย
ผลต่างระหว่างรุ่นของ "32"
(→326) |
(no NewTextTerm) |
||
| แถว 23: | แถว 23: | ||
=== 323 === | === 323 === | ||
| − | ในวิชาประชากรศาสตร์ ศัพท์บางคำนำมาจากภาษาพูดในชีวิตประจำวันเพื่อแสดง{{TextTerm|ขั้นตอนของชีวิต|1|323|IndexEntry=ขั้นตอนของชีวิต}} หรือระยะเวลาเป็นปีโดยประมาณ ในช่วงเริ่มต้นของชีวิตอยู่ในขั้นตอนของ{{TextTerm|วัยเด็ก|2|323}} โดยทั่วไป{{TextTerm|เด็ก|3|323}}คือบุคคลทั่วไปที่ยังไม่ถึงวัยที่{{NonRefTerm|สืบพันธุ์ได้}} ({{RefNumber|62|0|2}}) ในช่วงวันแรกๆ ของชีวิต เด็กจะเรียกว่า{{TextTerm|เด็กเกิดใหม่|4|323}} {{ | + | ในวิชาประชากรศาสตร์ ศัพท์บางคำนำมาจากภาษาพูดในชีวิตประจำวันเพื่อแสดง{{TextTerm|ขั้นตอนของชีวิต|1|323|IndexEntry=ขั้นตอนของชีวิต}} หรือระยะเวลาเป็นปีโดยประมาณ ในช่วงเริ่มต้นของชีวิตอยู่ในขั้นตอนของ{{TextTerm|วัยเด็ก|2|323}} โดยทั่วไป{{TextTerm|เด็ก|3|323}}คือบุคคลทั่วไปที่ยังไม่ถึงวัยที่{{NonRefTerm|สืบพันธุ์ได้}} ({{RefNumber|62|0|2}}) ในช่วงวันแรกๆ ของชีวิต เด็กจะเรียกว่า{{TextTerm|เด็กเกิดใหม่|4|323}} {{TextTerm|เด็กวัยกินนม|5}}คือเด็กที่ยังไม่หย่านมจากแม่ของเขา ศัพท์คำว่า{{TextTerm|ทารก|6|323}}ใช้เพื่อหมายถึงเด็กที่มีชีวิตอยู่ยังไม่ครบวันเกิดแรก แม้ว่าในภาษาพูดอาจใช้คำว่าทารกในความหมายที่เด็กมีอายุเกินกว่าขวบปีเล็กน้อย เด็กๆ ที่อายุยังไม่ถึงวัยเรียนภาคบังคับเรียกว่า{{TextTerm|เด็กก่อนวัยเรียน|7|323|IndexEntry=เด็กก่อนวัยเรียน}} {{TextTerm|เด็กวัยเรียน|8|323}}คือเด็กที่อยู่ในวัยต้องไปโรงเรียน |
{{Note|6| {{NoteTerm|วัยทารก}} (infancy) ช่วงเวลาที่เป็นทารก}} | {{Note|6| {{NoteTerm|วัยทารก}} (infancy) ช่วงเวลาที่เป็นทารก}} | ||
รุ่นปรับปรุงเมื่อ 21:27, 11 สิงหาคม 2556
| ข้อความปฏิเสธความรับผิดชอบ : ผู้สนับสนุนทั้งหลายของดีโมพีเดียไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับความหมายของศัพท์ต่างๆ ที่อยู่ในพจนานุกรมฉบับปรังปรุงนี้ พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาพ ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ยังอยู่่ระหว่างการดำเนินงาน หากต้องการเสนอข้อคิดเห็นใดๆ กรุณาใช้พื้นที่อภิปราย |
|
ไปยัง: คำนำสู่ดีโมพีเดีย | คำแนะนำการใช้ | ดาวน์โหลด |
320
โครงสร้างเพศ1หรือ การกระจายตามเพศ1ของประชากรวัดได้ด้วยอัตราส่วนของจำนวนประชากร เพศ2หนึ่งต่อจำนวนรวมของประชากร หรือที่นิยมกันมากกว่าคือต่อจำนวนประชากรอีกเพศหนึ่ง มาตรวัดที่ใช้กันอยู่ปรกติเพศชายใช้เป็นตัวตั้งและเราพูดถึง ภาวะเพศชาย3ของประชากร สัดส่วนภาวะเพศชาย4คือสัดส่วนของประชากรชายในประชากรทั้งหมด อัตราส่วนเพศ5เป็นอัตราส่วนของจำนวนประชากรชายต่อจำนวนประชากรหญิง ปรกติจะแสดงเป็นค่าดัชนี (132-7) ได้แก่จำนวนประชากรชายต่อประชากรหญิง100 คน
- 3. บางครั้งตัวตั้งของอัตราส่วนนี้ใช้เป็นประชากรหญิง เท่ากับเป็นการวัดภาวะเพศหญิงของประชากร
321
คำว่า ประชากรชาย1 และ ประชากรหญิง2จะนิยมใช้กันในวิชาประชากรศาสตร์แทนคำว่า ผู้ชาย1 และ ผู้หญิง2 เพื่ออ้างถึงบุคคลในแต่ละเพศในทุกๆ อายุ รวมทั้งเด็ก (323-3) ในทำนองเดียวกัน ศัพท์คำว่า ประชากรเด็กชาย3และ ประชากรเด็กหญิง4ใช้แทนคำว่า เด็กชาย3และ เด็กหญิง4
322
อายุ1เป็นลักษณะพื้นฐานของโครงสร้างประชากร โดยทั่วไปจะแสดงเป็นปี หรือปีและเดือน ในกรณีของเด็กเล็กๆ อายุอาจทำให้เป็นเดือนและวัน หรือให้เป็นปีและส่วนทศนิยมของปี ปรกตินักประชากรศาสตร์จะปัดเศษให้เป็นจำนวน ปีเต็ม2ที่มีชีวิตอยู่ ซึ่งเรียกว่า อายุเมื่อวันเกิดครั้งสุดท้าย3 บางครั้ง สถิติทางประชากรอ้างถึง อายุครบในช่วงปีนั้น4 เมื่อเศษของจำนวนปีเต็มที่มีชีวิตอยู่ที่ผ่านมาถูกนับเป็นทั้งปีอย่างที่ประยุกต์ในทางการบัญชี เท่่ากับเราพูดถึง อายุเมื่อวันเกิดครั้งหน้า5 อายุที่บอก6 หรือ อายุที่รายงาน6ในสำมะโนหรือการจดทะเบียนมักจะขึ้นเป็นเป็นเลขกลมตัวต่อไปโดยเฉพาะใกล้วันเกิดครั้งหน้า ศัพท์คำว่า อายุแน่นอน7ใช้โดยเฉพาะในการคำนวณตารางชีพ เพื่อแสดงเวลาที่บุคคลหนึ่งมีอายุครบวันเกิดของเขา คำถามอายุในสำมะโนจะเป็นวันเดือนปีเกิด หรืออายุเมื่อวันเกิดครั้งสุดท้าย หรือถามเพียงแต่อายุเท่าไรโดยไม่ต้องการความแม่นยำมากนัก เมื่อครั้งที่ความรู้เกี่ยวกับอายุยังไม่แพร่หลาย ปฏิทินทางประวัติศาสตร์8อาจใช้เพื่อประมาณอายุ นั่นคือการใช้รายการเหตุการณ์ที่รู้วันเวลาที่เหตุการณ์เกิดขึ้นในช่วงชีวิตของผู้ตอบ
- 2. ดังนั้น กลุ่มอายุ (325-2) จะเป็นปีเต็ม และกลุ่มอายุ 6-13 ปีจึงรวมบุคคลที่มีอายุแน่นอน (322-7) ระหว่าง 6 และ 14 ปี
323
ในวิชาประชากรศาสตร์ ศัพท์บางคำนำมาจากภาษาพูดในชีวิตประจำวันเพื่อแสดง ขั้นตอนของชีวิต1 หรือระยะเวลาเป็นปีโดยประมาณ ในช่วงเริ่มต้นของชีวิตอยู่ในขั้นตอนของ วัยเด็ก2 โดยทั่วไป เด็ก3คือบุคคลทั่วไปที่ยังไม่ถึงวัยที่สืบพันธุ์ได้ (620-2) ในช่วงวันแรกๆ ของชีวิต เด็กจะเรียกว่า เด็กเกิดใหม่4 เด็กวัยกินนม5คือเด็กที่ยังไม่หย่านมจากแม่ของเขา ศัพท์คำว่า ทารก6ใช้เพื่อหมายถึงเด็กที่มีชีวิตอยู่ยังไม่ครบวันเกิดแรก แม้ว่าในภาษาพูดอาจใช้คำว่าทารกในความหมายที่เด็กมีอายุเกินกว่าขวบปีเล็กน้อย เด็กๆ ที่อายุยังไม่ถึงวัยเรียนภาคบังคับเรียกว่า เด็กก่อนวัยเรียน7 เด็กวัยเรียน8คือเด็กที่อยู่ในวัยต้องไปโรงเรียน
- 6. วัยทารก (infancy) ช่วงเวลาที่เป็นทารก
324
เด็กตามมาด้วย วัยรุ่น1หรือ เยาวชน1 ซึ่งเริ่มต้นวัยที่สืบพันธุ์ได้ (620-2) ศัพท์คำว่า วัยรุ่น2หรือ คนหนุ่มสาว3ใช้สำหรับผู้ชายและผู้หญิงอายุระหว่างวัยเด็กกับ วัยผู้ใหญ่4 คนที่อายุ่ถึง ความเป็นผู้ใหญ่4เรียกว่า ผู้ใหญ่5 วัยชรา6มักใช้เพื่อนิยามช่วงเวลาของชีวิตซึ่งบุคคลส่วนมากเกษียณจากการทำงานแล้ว บุคคลที่มีอายุมากกว่าเกณฑ์อายุนั้นเรียกว่า คนแก่8 ผู้มีอายุมาก8หรือ ผู้สูงอายุ8
- 3. ศัพท์คำว่าเยาวชน (youth) ใช้แสดงกลุ่มรวมด้วย ในสหรัฐอเมริกาใช้คำว่า ทีนเอจ เพื่อหมายถึงบุคคลที่มีอายุระหว่าง 13 ถึง 19 ปี
325
การกระจายอายุของประชากรทำได้โดยใช้ อายุรายปี1 หรือโดย กลุ่มอายุ2ซึ่งอาจเป็น กลุ่มอายุ 5 ปี3 ซึ่งเรียกว่าเป็ฯ กลุ่มอายุช่วง 5 ปี3 หรือกระจายเป็น กลุ่มอายุกว้างๆ4 อย่างเช่น 0-19 ปี 20-59 ปี 60 ปีขึ้นไป บางครั้ง การกระจายอายุ6ของประชากร หรือ โครงสร้างอายุ6แสดงไว้โดยการจำแนกประชากรออกตาม ปีเกิด5 การกระจายอายุของประชากรแสดงเป็นรูปกราฟโดย พีระมิดประชากร7ซึ่งเป็นฮิสโตแกรม (155-8)แสดงประชากรตามกลุ่มอายุและเพศ และที่เรียกชื่อดังนั้นเพราะทรงของกราฟนี้เป็นเหมือนพีระมิด
326
อายุเฉลี่ย1ของประชากรหนึ่งคืออายุเฉลี่ยของสมาชิกทุกคนในประชากรนั้น อายุมัธยฐาน2คืออายุซึ่งแบ่งประชากรออกเป็นสองกลุ่มมีจำนวนเท่าๆ กัน เมื่อสัดส่วนของคนชราเพิ่มขึ้นเราพูดถึง กระบวนการสูงวัย3ของประชากร เมื่อสัดส่วนของคนวัยเยาว์เพิ่มขึ้นก็เป็น กระบวนการเยาว์วัย4ของประชากร ประชากรวัยชรา5มีสัดส่วนของประชากรสูงวัยสูง ประชากรวัยเยาว์6มีสัดส่วนของประชากรเยาว์วัยหรือเด็กๆ สูง ศัพท์คำว่ากระบวนการสูงวัยที่ใช้ข้างต้นไม่ควรนำไปปะปนกับเทคนิคที่ใช้ในการฉายภาพประชากร ซึ่งประกอบด้วย การมีอายุสูงขึ้น7ของประชากรด้วยการใช้ความน่าจะเป็นของการรอดชีพ (431-6) ตามรายอายุเพื่อหาจำนวนผู้รอดชีพในเวลาต่อมา
- 3. คำนี้ในภาษาอังกฤษ เขียนได้ทั้ง aging และ ageing
- 4. คำว่าเยาว์วัยลง ใช้ในหมู่นักประชากรศาสตร์ชาวอเมริกัน
327
กระบวนการสูงวัย (326-3) ของประชากรต้องแยกออกจาก การมีอายุสูงขึ้นของบุคคล1 หรือ ชราภาพ1 และแยกจากการที่ระยะเวลาของชีวิตมนุษย์ที่ยาวนานขึ้น หรือ ความยืนยาวชีวิตที่เพิ่มขึ้น2ซึ่งเป็นผลมาจากการพัฒนามาตรฐานการดำรงชีวิตและความก้าวหน้าทางการแพทย์และสาธารณสุข อายุทางสรีรวิทยา3ของบุคคลจะขึ้นอยู่กับภาวะของเนื้อเยื่อและอวัยวะในร่างกายของเขา ในกรณีของเด็กๆ เราพูดถึง อายุทางจิตใจ4ซึ่งนิยามว่าเป็นอายุที่จากการทดสอบให้เด็กแต่ละคนสามารถประกอบกิจกรรมบางอย่างที่เด็กโดยเฉลี่ยทำได้ ในากรศึกษาเกี่ยวกับอายุทางสรีรวิทยาและอายุทางจิตใจ มีการแยกความแตกต่างระหว่างอายุทั้งสองนี้กับอายุตามเวลาที่ผ่านไปที่วัดได้โดยเวลาที่ผ่านไปตั้งแต่ วันเดือนปีเกิด5ของเด็กแต่ละคน อัตราส่วนของอายุทางจิตใจต่ออายุตามเวลาที่ผ่านไปเรียกว่า อัตราส่วนเชาวน์ปัญญา6 (มักเรียย่อๆ ว่าไอคิว)
* * *
|
ไปยัง: คำนำสู่ดีโมพีเดีย | คำแนะนำการใช้ | ดาวน์โหลด |
