พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาษา ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ภาษาไทย

ข้อความปฏิเสธความรับผิดชอบ : ผู้สนับสนุนทั้งหลายของดีโมพีเดียไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับความหมายของศัพท์ต่างๆ ที่อยู่ในพจนานุกรมฉบับปรังปรุงนี้ พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาพ ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ยังอยู่่ระหว่างการดำเนินงาน หากต้องการเสนอข้อคิดเห็นใดๆ กรุณาใช้พื้นที่อภิปราย

220

กระบวนการของการได้มาซึ่งข้อมูลสถิติจากเอกสารที่ไม่ได้ออกแบบมาเพื่อวัตถุประสงค์นี้เรียกว่า การสกัด¹ โดยทั่วไปไม่ว่าจะเป็นข้อมูลจากแหล่งใด ข้อมูลทางสถิติจะต้องมี การประมวลผล²ซึ่งอาจทำ ด้วยมือ³ ด้วย เครื่องกล⁴ ด้วย เครื่องอิเลคทรอนิค⁵ หรือวิธีการเหล่านี้ผสมกัน การประมวลผลด้วยมือไม่ต้องใช้อุปกรณ์ที่ซับซ้อนไปกว่า เครื่องคิดเลขแบบตั้งโต๊ะ⁶ การประมวลผลด้วยเครื่องกลใช้เครื่องทำตาราง (224-2) หรือเครื่องเจาะบัตร (224-3) การประมวลผลด้วยเครื่องอิเลคทรอนิคใช้คอมพิวเตอร์ (132-2*) ไม่ว่าจะประมวลผลข้อมูลด้วยวิธีการใด ประเภทของปฏิบัติการ⁷จะต้องกระทำซึ่งรวม การบรรณาธิกรณ์⁸ข้อมูล การทำตาราง (130-6*) และการคำนวณ (132-2) และ การเตรียมตาราง⁹ ปฏิบัติการเหล่านี้จะเป็นไปอย่างซับซ้อนมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับวิธีการประมวลผลที่เลือกใช้

221

ปรกติการบรรณาธิกรณ์ข้อมูลต้องมีการ ลงรหัส¹ของบันทึกจำนวนหนึ่งใน เอกสารพื้นฐาน²ก่อน แนวการลงรหัส³จะวางไว้ให้สอดคล้องกันระหว่างบันทึกและคำแปลเป็นรหัสตัวเลขหรือรหัสอักษร สมุดลงรหัส (code book) รวบรวมและอธิบายแนวการลงรหัสที่ใช้กับเอกสารพื้นฐานชุดเฉพาะนั้น ปรกติแนวการลงรหัสจะออกแบบมาเพื่อช่วยในการรวมกลุ่มข้อมูลในภายหลัง ในทางตรงกันข้าม การแยกประเภท⁴เป็นเพียงบัญชีรายการของรหัสแต่ละตัว ในขณะที่แต่ละ หัวข้อ⁵จะให้เลขจำนวนหนึ่งหรือหลายจำนวน หลังจากที่ข้อมูลได้ถูกลงรหัสแล้ว ก็จะเกิดไฟล์ (213-3*)ขึ้นมาซึ่งสามารถแปลงให้อยู่ในรูปที่เครื่องกลจะอ่านได้ ขั้นตอนที่สองในการบรรณาธิกรณ์ประกอบด้วย การชำระ⁶ไฟล์ข้อมูลด้วยการกำจัดข้อผิดพลาด โดยการ ตรวจสอบความถูกต้อง⁷ และการ ตรวจสอบความแนบนัย⁷ การตรวจสอบเหล่านี้สามารถทำเป็นการตรวจสอบภายในในแต่ละหน่วยสถิติ (cf. 110-1) หรืออาจเป็นผลมาจากการเปรียบเทียบของหน่วยต่างๆ กัน หลังจากที่ข้อผิดพลาดได้ถูกตรวจพบแล้ว อาจมีการแก้ไขในเอกสารเดิม หรือแก้ในไฟล์โดยกระบวนการอัตโนมัติบางอย่าง

222

ข้อมูลที่บรรณาธิกรณ์แล้วไม่ค่อยมีการนำไปใช้โดยตรง ข้อมูลเหล่านี้จะต้องมีการจัดกลุ่ม (130-7) และทำตาราง (130-6*) ที่จะนำไปสู่การนำเสนอในรูปของตารางสถิติ (131-4) สิ่งเหล่านี้อาจเป็นผลลัพธ์ของการ แยกประเภท¹ไม่ว่าจะทำด้วยมือหรือด้วยเครื่องกล เป็นผลให้เกิดการจัดแบ่งกลุ่มขององค์ประกอบต่างๆ ในอนุกรมนั้นใหม่เป็นไปตามกฎเกณฑ์ที่กำหนดขึ้นมา หรือเป็นเพียงการนับอย่างมีระบบขององค์ประกอบที่มีลักษณะที่เลือกไว้ การเลือกขององค์ประกอบหรือของลักษณะอาจมีพื้นฐานอยู่บนค่าของลักษณะเชิงปริมาณอย่างหนึ่งหรือหลายอย่าง หรือ แบบวิธี²ของลักษณะเชิงคุณภาพอย่างหนึ่งหรือหลายอย่าง การศึกษาบางโครงการสามารถทำได้โดยไม่ต้องมีการคิดคำนวณ ง่ายหรือซับซ้อน แยกเดี่ยวหรือทำซ้ำ และคอมพิวเตอร์ (225-2)ช่วยให้การคำนวณที่ถ้าทำด้วยมือจะยืดยาวยุ่งยากมากเป็นไปได้อย่างง่ายดาย ความสามารถของคอมพิวเตอร์เหล่านี้ได้นำไปสู่พัฒนาการของเทคนิคต่างๆ ของการ วิเคราะห์ข้อมูล³ แบบจำลอง (cf. 730) แบบตัวกำหนดหรือแบบสโตคาสติกต้องการคำนวณที่มากมายมหาศาล เช่นเดียวกับการทำเหตุการณ์จำลอง (730-6)

223

ขั้นตอนของการเตรียมตาราง (220-9) มุ่งที่จะทำให้ผลของการประมวลผลข้อมูลนำไปใช้ได้อย่างสะดวกในรูปแบบของ บัญชีรายการ¹ ตารางตัวเลข (131-4) หรือแผนภูมิ (155-2) ทั้งหมดนี้ใช้กันทั่วไปใน สถิติเชิงพรรณนา² การใช้ การทำกราฟคอมพิวเตอร์³ และ การสร้างแผนภาพคอมพิวเตอร์³ ทำให้สามารถสร้างผลผลิตจำนวนมากๆ ของการนำเสนอเป็นกราฟฟิกตั้งแต่ยังอยู่ในขั้นตอนต้นๆ ของโครงการ

224

การประมวลผลด้วยเครื่องกล (220-4) ล้วนๆ ไม่เกี่ยวข้องกับการใช้ อุปกรณ์อิเลคทรอนิค¹ ซึ่งได้เข้ามาแทนที่ เครื่องทำตาราง² หรือ เครื่องบันทึกหน่วย²ยุคก่อนและมีความสามารถรอบด้านมากกว่า ส่วนมากข้อมูลจะถูกลงรหัส (221-1*) ก่อนแล้วจึงถ่ายลงไปสู่ บัตรเจาะ³โดยการใช้ เครื่องเจาะบัตร⁴ เครื่องตรวจบัตร⁵เป็นเครื่องมือที่ใช้เพื่อตรวจสอบความถูกต้องของการเจาะบัตร เครื่องบันทึกหน่วยทั้งสองประเภทนี้ยังคงมีใช้กันอยู่เนื่องจากบัตรเจาะยังเป็นวิธีนำข้อมูลเข้าเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้กันอยู่ทั่วไป อุปกรณ์บันทึกหน่วยประเภทอื่น อย่างเช่น เครื่องแยกบัตร⁶ และ เครื่องทำตาราง⁷มีการใช้น้อยลงแล้ว ที่มีการใช้เพิ่มขึ้นคือการใส่ข้อมูลโดยตรงเข้าไปสู่แถบแม่เหล็ก (cf. 226-4) หรือ แผ่นดิสก์ (cf. 226-5) โดยไม่ต้องใช้บัตรเจาะ

225

การวิจัยทางประชากรศาสตร์ขึ้นอยู่อย่างมากกับ การประมวลผลข้อมูลด้วยเครื่องอิเลคทรอนิค¹โดยใช้ คอมพิวเตอร์² ศัพท์คำว่า ฮาร์ดแวร์³หมายถึงส่วนประกอบทางกายภาพ ในขณะที่ ซอฟท์แวร์⁴จะช่วย ผู้ใช้⁵ด้วยวิธีเข้าถึงคอมพิวเตอร์ ผู้เชี่ยวชาญคอมพิวเตอร์⁶ มี โปรแกรมเมอร์⁷ คือคนที่เขีย โปรแกรม⁸ที่คิดขึ้นโดย นักวิเคราะห์ระบบ⁹

226

ส่วนประกอบฮาร์ดแวร์ (225-3) ของคอมพิวเตอร์ (225-2)รวม หน่วยประมวลผลกลาง¹หนึ่งหรือหลายตัว หน่วยความจำกลาง² อุปกรณ์เก็บมวลข้อมูล³หนึ่งหรือหลายตัว ซึ่งใช้ แถบแม่เหล็ก⁴ หรือ แผ่นดิสก์⁵ และชุดของ อุปกรณ์นำเข้า-นำออก⁶ ส่วนประกอบซอฟท์แวร์ (225-4) มี ระบบปฏิบัติการ⁷ซึ่งทำงานจัดการอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อเป็น สิ่งอำนวยความสะดวก⁸สำหรับผู้ใช้ (225-5) ในการวิ่ง โปรแกรมของผู้ใช้⁹ และ โปรแกรมประมวลผล¹⁰ ซึ่งเป็นโปรแกรม (225-8) ที่ติดตั้งไว้แล้วที่ออกแบบมาเพื่อแก้ไขปัญหามาตรฐาน

227

A user (225-5) can process his problem by writing a program (225-8) in a general programming language¹ such as Fortran, Cobol, Basic or Algol, or a specific language, designed to use the processing programs (226-9) stored in the central memory (226-2) of the computer such as a data base management system² used to create and maintain a data bank², a survey processing program³ or a statistical package⁴. The devices which are used to enter and receive information from the computer can differ according to the mode of processing. In batch processing⁷, the normal input and output units are the card reader⁵ and the line printer⁶. A console⁸ is the normal input and output unit for processing in a timesharing mode⁹. In either instance the entry units may be spatially separated from the computer and processing under these conditions is accomplished by remote terminal¹⁰.

• 1. In addition to programming languages as defined above, other types of languages can be used to manipulate the operating system; these are usually referred to as job control language.

228

Any information processed in a computer (225-2) undergoes three main phases. First, data entry¹ or input¹ which may be done by using punched cards (224-3*) or by using an on line² device such as a keyboard console (227-8). Data which is already stored in the computer may be accessed from either central memory (226-2) or from one of the mass storage devices (226-3) and used as input data. The second phase, processing (220-2), is divided into two main types: numerical processing⁴ and non-numerical processing⁵. Statistical or arithmetic computations are normally the operations contained in the former while data manipulation operations are the focus in the latter. In a third phase, occasionally referred to as output phase, the processed results⁶ or output⁶ may be printed out on the line printer (227-6) or saved as a file on a mass storage device (226-3) for further processing. Results may also be diverted to a plotter⁷ to obtain processed results in the form of a graph or a figure.