รุ่นปรับปรุงเมื่อ 08:06, 4 กันยายน 2555

130

ศัพท์คำว่า สถิติประชากร¹ or สถิติทางประชากร¹ หมายถึง ข้อมูลตัวเลข² เกี่ยวกับประชากรซึ่งได้มาจาก การสังเกต³ หลังจากการสังเกตเช่นนั้นได้รับการ รวบรวม⁴ ไว้ในแบบฟอร์ม (206-1) ที่เหมาะสม เอกสารแบบฟอร์มจะถูก บรรณาธิกรณ์⁵ และ ตรวจสอบความถูกต้อง⁵ เพื่อขจัดความไม่แนบนัย ข้อมูลจะถูก ทำตาราง⁶ แบ่งเป็น กลุ่ม⁷ หรือ ชั้น⁸ ที่มีลักษณะเหมือนกัน การประมวลผลข้อมูล⁹ จะรวมขั้นตอนทั้งหมดระหว่างการรวบรวมข้อมูลและการวิเคราะห์ (132-1)

131

ปรกติ ข้อมูลจะหมายถึง ข้อมูลดิบ¹ หรือ ข้อมูลหยาบ¹ ก่อนที่มีการประมวลผล และการทำตาราง และหมายถึง ข้อมูลเบื้องต้น¹ หรือ ข้อมูลปฐมภูมิ¹ หลังจากการประมวลผลและการทำตาราง โดยปรกติ ข้อมูลเบื้องต้นประกอบด้วย ชุด² ของ จำนวนสัมบูรณ์³ ซึ่งจะใส่รวมกันไว้ในรูปของ ตารางสถิติ⁴ ในตารางเหล่านั้น โดยทั่วไปข้อมูลจะถูกจำแนกออกตาม ตัวแปร⁵ อย่างเช่น อายุ จำนวนลูก ฯลฯ หรือตาม ลักษณะ⁶ หรือ คุณลักษณะ⁶ (iเช่น เพศ สถานภาพสมรส ฯลฯ) เมื่อข้อมูลถูกจำแนกออกตามตัวแปรหรือลักษณะหลายอย่างพร้อมๆ กัน ตารางจะเรียกว่า ตารางไขว้⁷ หรือ contingency tables⁷ ตารางสรุป⁸ ให้ข้อมูลที่มีรายละเอียดน้อยกว่า individual tables⁹

• 1. When the data relate to individuals (110-2) as their unit of analysis they may be referred to as micro-data. Aggregate data or macro-data relate to a unit of analysis other than an individual, for example, a nation or an administrative unit within a nation. Micro-data can be derived from several sources such as a field survey (203-5) or a sample of vital registration records. A new source of micro-data is the census public use sample, which is a systematic or a random sample of census returns that is made available for analytical purposes to interested individuals.
• 7. A table which presents the distribution of a single variable or attribute within a population is generally called a frequency table.

132

โดยทั่วไป การใช้ข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวข้องกับสองช่วงเวลา การวิเคราะห์¹ มุ่งไปที่การแยกส่วนประกอบของจำนวนที่สังเกตได้(ขนาด โครงสร้าง ปัจจัยภายนอก และปรากฏการณ์ภายใต้การตรวจสอบ) การสังเคราะห์² เป็นกระบวนการรวมส่วนประกอบที่แยกกันออกไปในหลายๆ ทาง ไม่ว่าช่วงเวลาที่เกี่ยวข้องกับ การคำนวณ³ หรือ การคิดคำนวณ³ ของ ดัชนีต่างๆ⁴ ซึ่งอาจแสดงด้วยชื่อต่างๆ (cf. § 133) ตรงข้ามกับข้อมูลเบื้องต้น ดัชนีเหล่านี้เรียกได้ว่าเป็น ผลการศึกษา⁶ ในความหมายที่แคบลง ดัชนี⁷ (ดัชนีต่างๆ) หรือ จำนวนดัชนี⁷ เป็นอัตราส่วนที่แสดงค่าของปริมาณที่สัมพันธ์ต่อ ฐาน⁸ ซึ่งปรกติใช้จำนวน 100 ดัชนีบางตัวเป็น ตัวชี้วัด⁹ ที่ดีของสถานการณ์ที่ซับซ้อน ดังนั้น บางครั้งอัตราตายทารกจึงใช้เป็นตัวชี้วัดหนึ่งของสถานะสุขภาพอนามัยของประชากร

• 1. Analysis, n. - analytical, adj. - analyze, v.
• 2. Calculate, b. - calculation, n. - calculator, n.: a machine with minimal to modest data storage capabilities designed to facilitate a modest amount of arithmetic and statistical calculating.
  Compute, v. - computation, n. - computer, n.: a machine system designed to effect the transmission, storage and calculations of large data sets; it permits arithmetic and statistical calculations as well as logical processing of data. In a dated sense, the terms calculator and computer were used to designate the person(s) engaged in the computations.

133

ขั้นตอนแรกๆ อย่างหนึ่งของการวิเคราะห์ (132-1) ประกอบด้วยการเชื่่อมโยงจำนวรวมประชากรหรือจำนวนเหตุการณ์ไปยังจำนวนหรือหรือจำนวนอื่นๆ ดัชนีที่เป็นผลจากการคำนวณจะมีชื่อต่างๆ ชื่อทั่วไปทีสุดได้แก่ อัตราส่วน¹ ซึ่งผลลัพธ์ได้มาจากการหารจำนวนหนึ่งด้วยจำนวนอื่น สัดส่วน² คืออัตราส่วนซึ่งชี้ให้เห็นความสัมพันธ์ในขนาดของส่วนหนึ่งต่อทั้งหมด อัตราสวนร้อย³ คือสัดส่วนแสดงต่อร้อย อัตรา⁴ คือประเภทพิเศษของอัตราส่วนที่ใช้เพื่อชี้ให้เห็น ความถี่สัมพัทธ์⁵ ของการเกิดขึ้นของเหตุการณ์เฉพาะอย่างหนึ่งภายในประชากรกลุ่มหนึ่ง หรือประชากรย่อยกลุ่มหนึ่งในระยะเวลาที่ระบุ ปรกติเป็นเวลาหนึ่งปี ถึงแม้การใช้นี้จะได้รับการแนะนำ คำนี้ยังใช้กันให้มีความหมายกว้างขึ้นและใช้กันผิดๆ ให้มีความหมายเดียวกับคำว่าอัตราส่วน (ตัวอย่างเช่น อัตราการมีส่วนร่วมในแรงงาน ซึ่งแท้จริงแล้วเป็นสัดส่วน)

• 2. Proportion, n. - proportional, adj.
• 4. Rates are generally given per thousand, and where the term "rate" is used without additional qualification "per thousand" is generally understood. Some rates, however, are given per ten thousand, per one hundred thousand, or per million e.g. cause-specific death rates (421-10). On other occasions rates may be given per person or per hundred. The word "rate" is sometimes omitted, thus one may find the expression "a mortality of ten per thousand," but this is not recommended.

134

ความถี่สัมพัทธ์ (133-5) ของเหตุการณ์ที่ไม่สามารถเกิดขึ้นใหม่มักจะถือว่าเป็นมาตรวัดเชิงประจักษ์ของ ความน่าจะเป็น¹ ของการเกิดขึ้นของเหตุการณ์นั้น เช่นนี้เท่ากับว่าบุคคลทั้งหมดที่ปรากฏในตัวหาร เปิดตัวต่อความเสี่ยง³ ในบางทาง กล่าวคือต้องมี โอกาส² หรือ ความเสี่ยง² ที่เหตุการณ์ที่กำลังศึกษาจะเกิดขึ้นกับพวกเขา การใช้คำว่า "ความเสี่ยง" ไม่ได้หมายความว่าเหตุการณ์ที่กำลังศึกษาเป็นสิ่งไม่พึงปรารถนา ดังนั้น จึงใช้คำว่า "ความเสี่ยงของการแต่งงาน" ประชากรมักจะถูกแบ่งออกเป็นกลุ่มย่อย ซึ่งความเสี่ยงของเหตุการณ์ที่กำลังศึกษาจะผันแปรระหว่างบุคคลในประชากรกลุ่มย่อยนั้นน้อยกว่าในประชากรทั้งหมด กลุ่มย่อยจะ เหมือนกัน⁴ ในแง่ของความเสี่ยงมากกว่าประชากรทั้งหมดที่ ต่างกัน⁵ อัตราที่คำนวณสำหรับกลุ่มย่อยเช่นนั้นเรียกว่าเป็น อัตราเฉพาะ⁶ ตรงข้ามกับอัตราอย่างหยาบ (136-8) ซึ่งคำนวณสำหรับประชากรทั้งหมด บางครั้ง อัตราทั่วไป⁷ เกี่ยวข้องกับการจำกัดอายุ ดังตัวอย่างของอัตราเจริญพันธุ์ทั่วไป (633-7).

• 1. Probability, n. - probable, adj.
• 4. Homogeneous, adj. - homogeneity, n.
• 5. Heterogeneous, adj. - heterogeneity, n.

135

อัตรารายอายุ¹ จะคำนวณสำหรับอายุรายปีหรือกลุ่มอายุ อัตรารายช่วงเวลา³ จะนำเอาช่วงเวลาที่ผานไปตั้งแต่ เหตุการณ์เส้นฐาน⁴ หรือ จุดเริ่มต้นเหตุการณ์⁴ อย่างเช่น การแต่งงานหรือการเกิดลูกคนก่อน อัตรากึ่งกลาง¹⁰ ได้จากการนำจำนวนของเหตุการณ์ในช่วงหนึ่งปี หรือช่วงเวลาอื่น (มักใช้ 5 ปี) หารด้วย ประชากรเฉลี่ย⁶ หรือ ประชากรกลางปี⁶ หรือหารด้วยจำนวนของ ปีคน⁷ ที่เปิดต่อการเกิดเหตุการณ์ที่กำลังศึกษาในช่วงปีหรือระยะเวลานั้น จำนวนของปีคนคือ ผลรวมที่แสดงเป็นปีของเวลาที่เปิดต่อความเสี่ยงสำหรับบุคคลทั้งหมดในกลุ่มที่ศึกษาตลอดปีหรือระยะเวลานั้น คำว่าอัตรามักจะใช้สำหรับมาตรวัดอีกประเภทหนึ่งด้วย โดยได้จากการนำจำนวนเหตุการณ์ที่ไม่สามารถเกิดขึ้นใหม่ในหนึ่งปีหรือในระยะเวลาหลายปี มาหารด้วยขนาดของรุ่นประชากรเมื่อเริ่มต้นของปีหรือระยะเวลา ผลหารที่ได้นี้บางครั้งเรียก ความน่าจะเป็นลดทอน⁵ (attrition probability) หรือเรียกให้ง่ายกว่านั้นว่า ความน่าจะเป็น⁵ และตรงข้ามกับอัตรากึ่งกลาง ที่ได้นิยามมาก่อนแล้ว ในย่อหน้านี้ คำว่า"ระยะเวลา" หมายถึงความยาวของเวลา อย่างไรก็ตามในมาตรวัดที่เรียกว่า อัตราช่วงเวลา⁸ คำนี้ใช้ในความหมายของลำดับเวลา และหมายถึงปีปฏิทินเฉพาะปีหนึ่งหรือกลุ่มของปี ตรงข้ามกับ อัตราตามรุ่น⁹ หรือ อัตรารุ่นวัย⁹

• 5. The word quotient, used in French for this type of rate, has sometimes been used in English.

136

ข้อมูลเรียกว่าเป็น ชั่วคราว¹ ถ้ายังได้จากการสังเกตที่ไม่สมบูรณ์หรือไม่ได้ถูกควบคุมอย่างเพียงพอ ข้อมูล สุดท้าย² จะนำมาแทนเมื่อการสังเกตสมบูรณ์แล้ว อัตราที่คำนวณได้จากข้อมูลเหล่านี้เรียกว่าเป็น อัตราชั่วคราว³ และ อัตราสุดท้าย⁴ ตามลำดับ เมื่อข้อมูลพร้อมเสนอต่อสาธารณะหลังจากตัวเลขต่างๆ ได้พิมพ์ออกมาแล้ว อาจมีการออก อัตราที่ปรับแก้⁵ คำว่า อัตราที่แก้ไขแล้ว⁶ ปรกติสื่อความหมายว่าข้อมูลบกพร่อง หรือวิธีการไม่เหมาะสม ได้ให้ผลลัพธ์ที่ไม่ว่าจะทำให้เข้าใจผิดหรือมีคุณค่าจำกัดสำหรับความต้องการที่มีอยู่ในขณะนั้น และได้มีความพยายามที่จะแก้ไข อย่างเช่นการปรับแก้สำหรับการตกแจงนับ การปรับแก้สำหรับการย้ายถิ่น การปรับแก้สำหรับการเคลื่อนย้ายตามฤดูกาล อัตราปรับฐาน⁷ หรือ อัตราที่ปรับ⁷ ออกแบบสำหรับตัวแปรหนึ่งเพื่อให้เปรียบเทียบประชากรต่างกันได้ เช่น ภาวะเจริญพันธุ์ หรือภาวะการตาย เมื่ออิทธิพบของอีกตัวแปรหนึ่ง เช่น อายุถูกจับให้คงที่ คำที่ว่า อัตราที่แก้ไขแล้ว⁷ ถูกใช้โดยนักประชากรศาสตร์บางคนเพื่อให้มีความหมายเดียวกันกับอัตราปรับฐาน อัตราที่ไม่ปรับฐานเรียกว่า อัตราอย่างหยาบ⁸ ถึงแม้ว่าอัตราอย่างหยาบอาจใช้เพื่อวัดแนวโน้มที่เป็นจริง การตีความที่ผิดพลาดอาจเกิดขึ้นได้จากการใช้ที่ไม่พิจารณาให้รอบคอบเมื่อนำประชากรที่มีโครงสร้าง (144-4) แตกต่างกันมาเปรียบเทียบกัน

137

Demographic indices (132-7) will in most cases relate to a particular period of observation¹ ; this is true in particular of most rates (cf. 133-4). An annual rate² will relate to a period of twelve months. Where observations are collected for a number of years and then averaged, the term mean annual rate³ or average annual rate³ is often used for the result. Where rates are calculated for periods different from a year they are converted to an annual basis⁴ through multiplication by an appropriate factor. Instantaneous rates⁵ are sometimes computed; they relate to an infinitesimal period of time, cf. for instance the instantaneous death rate (431-4) or the instantaneous rate of population growth (702-5).

138

The primary objective of cohort analysis (103-4) is the study of the intensity¹ and tempo² or timing² of demographic phenomena. The intensity of a phenomenon initiated by one non-renewable event (201-4) may be measured by either the ultimate frequency³ of occurrence for the given event or by its complement. The ultimate frequency reflects the proportion of persons who would have experienced the event, in the absence of extraneous influences, during the existence of the cohort (116-2). The intensity of a phenomenon initiated by a renewable event (201-5) such as births or migratory moves, can be measured by the mean number of events⁴ per person in the cohort, also in the absence of extraneous influences. Tempo or timing may be defined as the distribution over time within the cohort of the demographic events corresponding to the investigated phenomenon. The results of cross-sectional analysis or period analysis (103-5) are summarized by period measures⁵ — as opposed to cohort measures⁶ — which can be constructed in various fashions. A commonly used technique consists in attributing the observed rates pertaining to various ages or durations to a hypothetical cohort⁷ or synthetic cohort⁷ .

• 3. This ultimate frequency or its complement has received various names according to the phenomenon studied: parity progression ratio (637-7), frequency of definitive celibacy (521-1) ... It is best not to use the word proportion as part of these names, and to reserve it for observed proportions. For instance, the frequency of definitive celibacy must be kept distinct from the proportion single at a given age, as recorded in a census.
• 4. It is not unusual to give the same name to the observed mean number of events per person, and to the number that would have been observed in the absence of extraneous influences such as mortality. Distinct phrases should be used; for instance, the number of children ever born (637-2) can be distinguished from cumulative fertility (636-2).
• 5. Because cross-sectional analysis and hypothetical cohorts were used before genuine cohort analysis, the names of period indices often seem to imply that they refer to a cohort. This usage may lead to apparent contradictions. For example, parity-specific birth probabilities may exceed one for certain years when many postponed births are made up.

* * *