พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาษา ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ภาษาไทย

ข้อความปฏิเสธความรับผิดชอบ : ผู้สนับสนุนทั้งหลายของดีโมพีเดียไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับความหมายของศัพท์ต่างๆ ที่อยู่ในพจนานุกรมฉบับปรังปรุงนี้ พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาพ ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ยังอยู่่ระหว่างการดำเนินงาน หากต้องการเสนอข้อคิดเห็นใดๆ กรุณาใช้พื้นที่อภิปราย

910

ใน สุพันธุศาสตร์¹ สาขาวิชาซึ่งหาทางปรับปรุงคุณภาพของประชากร จะให้ความสนใจโดยตรงกับบทบาทของ กรรมพันธุ์² การถ่ายทอด ลักษณะทางกรรมพันธุ์³ อย่างเช่น สีของตาจากคนรุ่นหนึ่งสู่คนอีกรุ่นหนึ่ง ลักษณะที่ได้รับมา⁴ไม่สามารถถ่ายทอดได้ดังประสงค์ โดยทั่วไป ฆาตลักษณ์⁵จะนำไปสู่การตายตั้งแต่ยังเป็นตัวอ่อนในช่วงแรกๆ

911

การถ่ายทอดคุณลักษณะทางกรรมพันธุ์ดำเนินการผ่าน ยีน¹ ซึ่งถ่ายจากพ่อแม่ไปสู่ลูก พันธุศาสตร์² เป็นวิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับการถ่ายทอดปัจจัยทางพันธุกรรมและผลที่เกิดขึ้น โครโมโซม³เป็นเส้นใยยาวของดีเอ็นเอ (DNA deoxyribonucleic acid) ซึ่งอยู่ในนิวเคลียสของเซลล์จะเป็นตัวนำพายีน ตำแหน่งของยีนบนโครโมโซมเรียกว่า โลคัส⁴ ยีนที่มีโลคัสเหมือนกันมีผลทำให้เกิดคุณลักษณะอย่างเดียวกัน แม้ว่าผลนั้นจะเป็นไปได้ด้วยวิธีต่างๆ ตาม อัลลีน⁵ที่แตกต่างกันของยีนในโลคัสเดียวกันนี้ เซลล์ใหม่ซึ่งก่อรูปขึ้นโดยการรวมตัวของ เซลล์สืบพันธุ์⁶สองเซลล์ในระหว่างกระบวนการของการปฏิสนธิ (602-1) เรียกว่า ตัวอ่อน⁷

• 1. ยีนทั้งหมดในตัวบุคคลรวมเรียกว่าสมรรถภาพทางยีนของบุคคลนั้น

912

ชุดยีนสองตัวของบุคคลหนึ่งที่อยู่ในโลคัสเดียวกัน เรียกว่า ลักษณะทางพันธุกรรม¹ ลักษณะทางพันธุกรรมจะเรียกว่าเป็น พันธุ์แท้² ถ้าอัลลีนที่โลคัสหนึ่งเหมือนกัน และถ้าอัลลีนในโลคัสไม่เหมือนกันจะเรียกว่าเป็น พันธุ์ผสม³ ลักษณะที่ปรากฏ⁴ที่เป็นลักษณะที่เห็นได้จะถูกกำหนดโดยลักษณะทางพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม ถ้าบุคคลพันธุ์ผสม (AA') ไม่สามารถแยกจากบุคคลพันธุ์แท้ (AA) อัลลีน A กล่าวได้ว่าเป็น ลักษณะเด่น⁵เหนืออัลลีน A' และ A' จะกล่าวได้ว่าเป็น ลักษณะด้อย⁶ ยีนสามารถที่จะเปลี่ยนไปได้อย่างไม่มีกฎเกณฑ์โดยฉับพลันและชัดเจนที่เรียกว่า การกลายพันธุ์⁷ การจับคู่แบบเปิดกว้าง⁸ หรือ การจับคู่แบบสุ่ม⁸ จะช่วยประกันการกระจายตัวของยีนอย่างมีรูปแบบของประชากร

913

มักมีการแยกความแตกต่างของนโยบายเกี่ยวกับการคัดเลือกพันธุ์มนุษย์อยู่เสมอระหว่าง สุพันธุกรรมเชิงบวก¹ ซึ่งมุ่งเพิ่มจำนวนของคนที่เชื่อว่ามีคุณลักษณะที่ต้องการ และ สุพันธุกรรมเชิงลบ² ซึ่งมุ่งจำกัดการสืบทอดพันธุ์ของบุคคลที่คาดว่าจะถ่ายทอดลักษณะไม่พึงประสงค์ หรือมี ความบกพร่องทางกรรมพันธุ์³ มีความสนใจอย่างมากในการอภิปรายเกี่ยวกับ การทำหมันเพื่อคัดเลือกพันธุ์⁴ ได้แก่ การทำหมันบุคคลที่น่าจะถ่ายทอดลักษณะไม่พึงประสงค์ไปสู่ทายาท ข้อคัดค้านต่อวิธีการนี้จะอยู่ที่เหตุผลด้านศีลธรรมและเหตุผลเกี่ยวกับประสิทธิภาพที่ค่อนข้างต่ำในการลดความถี่ของยีนที่มีลักษณะด้อย (912-6) ในวิธีการต่างๆที่เสนอสำหรับการปรับปรุงพันธุ์ การตรวจสอบก่อนสมรส⁵ เป็นวิธีหนึ่งซึ่งจะให้คู่ที่จะแต่งงานกันได้รับข้อมูลความรู้เกี่ยวกับคุณภาพของลูกที่จะเกิดมา เพื่อให้คู่ที่จะแต่งงานไม่มี การแต่งงานแบบเสื่อมพันธุ์⁶ กล่าวคือให้มีการเตือนเรื่องผลผลิตจากการแต่งงานที่จะมีข้อบกพร่อง

914

ความน่าจะเป็นซึ่งบุคคลในวัยเจริญพันธุ์คนหนึ่งจะเติบโตจนเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ขึ้นอยู่กับลักษณะทางพันธุกรรม (912-1) ของเขา ความแตกต่างของการสืบทอดพันธุ์เรียกว่า การคัดสรร¹ ค่าคัดสรร² หรือ ค่าสมรรถภาพของร่างกาย²ของลักษณะทางพันธุกรรม เป็นจำนวนลูกของบุคคลที่มีลักษณะทางพันธุกรรมซึ่งจะรอดชีพไปจนถึงวัยเจริญพันธุ์ ค่าคัดสรรเฉลี่ย³หรือ ค่าสมรรถภาพของร่างกายเฉลี่ย³ของประชากรหนึ่งเท่ากับค่าเฉลี่ยของค่าคัดสรรสำหรับลักษณะทางพันธุกรรมของสมาชิกประชากรนั้น น้ำหนักทางพันธุกรรม⁴ของประชากรคือการลดลงของค่าเฉลี่ยของสมรรถภาพของร่างกายอันเป็นผลจากการมีลักษณะทางพันธุกรรมที่หลากหลาย การขึ้นๆ ลงๆ ของความถี่ของยีนเฉพาะประเภทหนึ่งที่พบในคนรุ่นต่างๆ กันของประชากรถือเป็น การกระเพื่อมทางพันธุกรรม⁵ โครงสร้างยีน⁶ ของประชากรหนึ่งหมายถึงการกระจายตัวของความถี่ของอัลลีน (911-5) ต่างๆ ในโลคัส (911-4) หนึ่งภายในสมาชิกของประชากร โครงสร้างลักษณะทางพันธุกรรม⁷ ของประชากร หมายถึงการกระจายตัวของลักษณะพันธุกรรมที่แตกต่างกันในโลคัสเดียวกัน

915

ในกรณีของบุคคลที่มีเลือดชิด ซึ่งได้แก่บุคคล ซึ่งมีพ่อแม่ บรรพบุรุษคนเดียวกัน กล่าวได้ว่ายีนทั้งสองตัวเป็น ยีนที่เหมือนกัน¹โดยการสืบสายพันธุ์ ถ้าทั้งสองมาจากบรรพบุรุษคนเดียวกันและอยู่ในโลคัสเดียวกัน ความน่าจะเป็นที่บุคคลคนหนึ่งถูกเลือกอย่างไม่จงใจในประชากรหนึ่งให้นำยีนสองตัวที่เหมือนกันโดยการสืบสายพันธุ์คือ ค่าสัมประสิทธิ์ของการมีเลือดชิด²ของประชากร ค่าสัมประสิทธิ์ของวงศาคณาญาติ³ ของประชากรคือความน่าจะเป็นที่คนสองคนในประชากรนั้นจะถูกเลือกโดยไม่จงใจให้นำยีนที่เหมือนกันมาอยู่ในโลคัสเดียวกันโดยการสืบพันธุ์