พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาษา ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ภาษาไทย

ข้อความปฏิเสธความรับผิดชอบ : ผู้สนับสนุนทั้งหลายของดีโมพีเดียไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับความหมายของศัพท์ต่างๆ ที่อยู่ในพจนานุกรมฉบับปรังปรุงนี้ พจนานุกรมประชากรศาสตร์พหุภาพ ฉบับปรับให้เป็นเอกภาพ ปรับปรุงครั้งที่สอง ยังอยู่่ระหว่างการดำเนินงาน หากต้องการเสนอข้อคิดเห็นใดๆ กรุณาใช้พื้นที่อภิปราย

510

เมื่อปิดฉาก ชีวิตแต่งงาน¹หรือ ชีวิตการอยู่เป็นคู่เยี่ยงสามีภรรยา¹ การสิ้นสุดการอยู่เป็นคู่²เกิดขึ้นพร้อมกันกับ การสูญสลายของการแต่งงาน³ กล่าวคือการแตกสลายของข้อผูกมัดทางกฎหมายอันเป็นผลมาจากสถานะของคู่ครอง รวมทั้งอุปสรรคทางกฎหมายในการแต่งงานใหม่ก็จะถูกถอนออกไป ถ้าการแต่งงานสูญสิ้นลงด้วยการตาย คู่ครองที่ยังมีชีวิตอยู่ที่เป็นผู้ชายจะเรียกว่า พ่อม่าย⁴ และที่เป็นผู้หญิงเรียก แม่ม่าย⁵ ผู้เป็นม่าย⁶ มีชีวิตอยู่ในสภาพของ สถานภาพม่าย⁷

511

เมื่อ การหย่า¹ได้รับการยอมรับโดยกฎหมาย การสูญสลายของการแต่งงาน (510-3) อาจเกิดขึ้นโดยมี คำสั่งการหย่า²ให้แก่คู่ครองคนหนึ่ง ในบางประเทศคู่ครองฝ่ายหนึ่งอาจถูก บอกปัด³โดยอีกฝ่ายหนึ่ง บุคคลที่การแต่งงานสูญสลายลงด้วยการหย่าเรียกว่า ผู้หย่าแล้ว⁴ คำในภาษาฝรั่งเศสว่า ผู้หญิงที่หย่าแล้ว⁶ (divorcée) หรือ ผู้ชายที่หย่าแล้ว⁵ (divorcé) บางครั้งใช้ในภาษาอังกฤษ แม้ว่าคำสำหรับคนหย่าแล้วเพศชายจะไม่มีการใช้กันมากนัก

512

ในบางประเทศ หลักการของ การแต่งงานที่สูญสลายไม่ได้¹จะได้รับการสนับสนุนด้วยกฎหมายหรือประเพณี และการหย่า (511-1)จะไม่อนุญาตให้ทำได้ มีเพียงการตายของคู่ครอง (501-5) ฝ่ายหนึ่งเท่านั้นที่จะนำไปสู่การสูญสลายของการแต่งงาน (510-3) อย่างไรก็ตาม ภายใต้กฎหมายใดๆ การขาดความลงรอยกันอาจนำไปสู่ การแยกกัน²ของคู่ครอง ซึ่งอาจอยู่ในรูปของ การแยกกันตามพฤตินัย³ไม่ว่าจะโดยความยินยอมพร้อมใจกับของทั้งคู่ หรือโดย การทิ้งร้าง⁴ฝ่ายหนึ่งโดยอีกฝ่ายหนึ่ง หรืออาจอยู่ในรูปของ การแยกกันทางกฎหมาย⁵ หรือ การแยกกันตามการตัดสิน⁵ การแยกกันตามการตัดสินลบล้างทั้งคู่จากข้อผูกมัดต่างๆ รวมทั้งหน้าที่ของการมีชีวิตอยู่ด้วยกัน หรือการอยู่กินด้วยกัน แต่ไม่ทำให้ฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดไปผูกมัดกับการแต่งงานใหม่ บุคคลซึ่งการแต่งงานของเขาได้สูญสลายลงแล้วด้วยการแยกเรียกว่า ผู้แยกกันอยู่⁶ การแต่งงานซึ่งคู่ครองไม่ได้อยู่ด้วยกันอีกต่อไปแต่ไม่ได้แยกกันทางกฎหมายอาจเรียกว่า การแต่งงานที่แตกสลาย⁷

513

คำสั่งถอนสมรส¹ หรือ การเพิกถอนการแต่งงาน¹คือคำประกาศของศาลว่าถึงแม้จะมีพิธีการแต่งงานแล้ว แต่ก็ไม่มี การแต่งงานที่ถูกต้อง² คำว่า การแต่งงานที่สูญสลายไป³มักเป็นที่เข้าใจกันว่ารวมกรณีการเพิกถอนและการแยกของคู่ตามกฎหมาย แม้ว่าในทางกฎหมายแล้วการแต่งงานนั้นจะยังไม่สูญสลายไปก็ตาม ศัพท์คำว่าการสิ้นสุดการอยู่เป็นคู่ (510-2) เหมาะสมมากกว่าคำว่าการสูญสลาย และอาจหมายถึงการอยู่เป็นคู่มากกว่าการแต่งงาน

514

จากมุมมองทางกฎหมาย บุคคลที่มีคุณสมบัติตามที่กฎหมายหรือประเพณีวางไว้ให้แต่งงานได้ เป็นผู้ที่ สามารถแต่งงานได้¹ และ ประชากรที่สามารถแต่งงานได้²ประกอบด้วยบุคคลที่มีคุณสมบัติเช่นนั้น ประชากรที่ไม่สามารถแต่งงานได้³ประกอบด้วยบุคคลที่ไม่มีอิสระที่จะแต่งงานได้ไม่ว่าจะโดยกฎหมายหรือประเพณี ตลาดการแต่งงาน⁴ วงรอบที่สามารถแต่งงานได้⁵ หรือ กลุ่มของบุคคล⁵ที่ การเลือกคู่⁶จะเกิดขึ้น อย่างไรก็ตาม ตลาดการแต่งงานไม่รวมบุคคลที่สามารถแต่งงานได้ทั้งหมด ผู้เสนอตัวที่จะแต่งงาน⁷รวมคนที่ถูกตัดออกไปจากตลาดการแต่งงานอย่างน้อยก็เป็นการชั่วคราว ด้วยเหตุผลด้านสุขภาพอนามัยหรือสถานการณ์อื่นๆ คนที่เป็นม่ายหรือหย่าแล้วอาจแต่งงานใหม่ได้ ดังนั้น จึงมีการแยกความแตกต่างระหว่าง การแต่งงานครั้งแรก⁸กับการแต่งงานลำดับต่อๆ ไป หรือ การแต่งงานใหม่⁹ เพราะ ลำดับของการแต่งงาน¹⁰อาจแตกต่างระหว่างคู่ครองทั้งสองคน ศัพท์คำว่า "การแต่งงานครั้งแคก" จึงไม่ชัดเจนนอกเสียจากว่าได้ระบุลงไปว่าหมายถึงเจ้าบ่าว (501-6*) หรือเจ้าสาว (501-7*) หรือทั้งสองฝ่าย หรือระบุไว้เป็นอย่างอื่นว่าหมายถึงการแต่งงานระหว่างชายโสด (515-3) กับหญิงโสด (515-4)

515

ประชากรอาจแบ่งเป็นกลุ่มแตกต่างกันตาม สถานภาพการเป็นสามีภรรยา¹ สถานภาพสมรส¹ หรือ เงื่อนไขการสมรส¹ คน โสด²ประกอบด้วย ชายโสด³ และ หญิงโสด⁴ คือบุคคลที่ไม่เคยแต่งงาน บางครั้งเรียกว่าเป็นกลุ่ม ไม่เคยแต่งงาน² กลุ่มของ คนแต่งงานแล้ว⁵ ผู้ชายแต่งงานแล้ว⁶ และ ผู้หญิงแต่งงานแล้ว⁷ประกอบด้วยคนที่แต่งงานแล้วและการแต่งงานยังไม่สูญสลายไป (513-3) ทุกคนยกเว้นคนโสดคือ บุคคลเคยแต่งงาน⁸